Οι Σωματότυποι σύμφωνα με την Ayurveda

Η Αγιουρβέδα είναι ένα ινδικό ολιστικό σύστημα Ιατρικής, ηλικίας άνω των 6000 ετών. Από τότε μέχρι σήμερα δεν σταμάτησε να εξασκείται ούτε για μια ημέρα. Είναι ένα παραδοσιακό σύστημα φυσικής ιατρικής αναγνωρισμένο και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ως ολιστικό σύστημα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως ολότητα, ως το σύνολο δηλαδή πνεύματος, ψυχής και σώματος. Άρα φροντίζει να θεραπεύει όχι το σύμπτωμα που εμφανίστηκε στο σώμα, αλλά κυρίως την αιτία που το προκάλεσε. Και αυτό γιατί όταν νοσήσει το πνεύμα ή η ψυχή σύντομα η ασθένεια θα εκδηλωθεί και στο σώμα. Άρα η θεραπεία γίνεται στο σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης.

Σύμφωνα με τις αρχές της, ο άνθρωπος είναι μέρος της φύσης και όπως στη φύση, έτσι μέσα στον καθένα απο εμάς, υπάρχουν τα στοιχεία της γής, του αέρα, του αιθέρα, του νερού και της φωτιάς. Τα πέντε αυτά στοιχεία της Δημιουργίας, υπάρχουν στα φιλοσοφικά συστήματα όλων των λαών του κόσμου, από την Αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, μέχρι την Κίνα και την Κεντρική Αμερική. Από αυτά τα πέντε στοιχεία δημιουργούνται οι τρεις τύποι ιδιοσυγκρασίας: Vata (αέρας), Pitta (φωτιά), Kapha (γή). Στην Αγιουρβέδα βασική προϋπόθεση για την τέλεια υγεία αποτελούν: Η διατροφή, η κίνηση, ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης.

Από τη στιγμή που γεννιέται ένας άνθρωπος τα πέντε στοιχεία υπάρχουν ήδη μέσα του. Συνήθως το στοιχείο που υπερτερεί είναι αυτό που μας δίνει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην εμφάνιση, στην ψυχοσύνθεση και τη συμπεριφορά. Γι’ αυτόν το λόγο μιλάμε για συγκεκριμένο Αγιουρβεδικό τύπο ή ιδιοσυγκρασία. Εάν βρεθεί για οποιονδήποτε λόγο κάποιο στοιχείο σε μεγάλη ποσότητα στον οργανισμό μας, τότε έρχεται η ανισορροπία άρα και η ασθένεια. Πολύ απλουστευμένα εάν η φωτιά πάρει μέσα μας τον πρώτο ρόλο, είναι φυσικό τα εσωτερικά μας όργανα να «καούν» απο την υπερλειτουργία. Εάν ο αέρας πάρει μεγαλύτερο ποσοστό, φουσκώνουμε, βιαζόμαστε ή τραυματιζόμαστε.

VATA – Αέρινος τύπος Έαν υπερτερεί ο αέρας, τότε ανήκετε σε αυτόν τον τύπο, είστε δηλ άνθρωποι γεμάτοι ζωντάνια, ευαίσθητοι, ομιλιτικοί, ευέλικτοι με καθαρό μυαλό και γρήγορα αντανακλαστικά. Συνήθως είστε αδύνατοι και σας είναι δύσκολο να πάρετε βάρος. Επειδή δεν έχετε πολύ ενέργεια, πρέπει να είστε πολύ σοφοί στη διαχείρηση της, καθώς χάνετε εύκολα τις δυνάμεις και την ισορροπία σας! Έχετε πολλές ιδέες αλλά σας λείπει η οργάνωση, έχετε αδύνατη μνήμη και μεταπηδάτε από θέμα σε θέμα. Πολύ συχνά εμφανίζετε πονοκεφάλους ταχυκαρδίες, αρρυθμίες, δύσπνοιες, κολίτιδες. Είστε άνθρωποι που σκέφτεστε συνεχώς και ασχολείστε με πολλά πράγματα ταυτόχρονα αλλά σπάνια τελειώετε αυτά που αρχίζετε. Σας αποδιοργανώνει η έλλειψη ύπνου, η έλλειψη προτεραιοτήτων, τα άτακτα γεύματα, οι πικρές και οι στυφές γεύσεις και η ένταση. Το πρωινό είναι απαραίτητο για εσάς ώστε να αντλήσετε ενέργεια. Τυρί, βούτυρο, ψωμί, δημητριακά επιτρέπονται στη διατροφή σας. Ακόμη, επιλέξτε γλυκά φρούτα και ζεστά φαγητά. Μην τρώτε κρύα γεύματα και αποφύγετε το παγωμένο νερό. Να ξεκουράζεστε, να μένετε ζεστοί, να μην υπερβάλετε και να έχετε ένα πρόγραμμα καθημερινά. Έτσι διασφαλίζεται η καλή σας υγεία.

Διατροφή για τον Τύπο Vata Φρούτα: Βερίκοκα, αβοκάντο, μπανάνες, μούρα, φρέσκα σύκα, σταφύλια, ακτινίδιο, λεμόνια, πεπόνι, πορτοκάλια, ροδάκινα, ανανάς, δαμάσκηνα, φράουλες. Τα γλυκά φρούτα βοηθούν στην ισορροπία και συνιστάται η αποφυγή κατανάλωσης αποξηραμένων φρούτων. Λαχανικά: Αγκινάρες, σπαράγγια, τεύτλα, καρότα, αγγούρι, πράσινα φασόλια, πράσο, μουστάρδα, μπάμιες, ελιές, κρεμμύδια, πατάτες, νεροκάρδαμο, κολοκυθάκια. Συνιστάται αποφυγή ωμών λαχανικών, διότι τα μαγειρεμένα θεωρούνται περισσότερο ισορροπημένα. Κρέας: Μοσχάρι, κοτόπουλο ή γαλοπούλα (άσπρο κρέας), πάπια, αυγά, ψάρια του γλυκού νερού. θαλασσινά: Γαρίδες. Βότανα: Μπαχαρικά και Καρυκεύματα. Σιρόπι μαύρου ρυζιού, μέλι, σιρόπι από σφεντάμι, μελάσα, άλλες γλυκαντικές ύλες εκτός από τη μαύρη ζάχαρη, αρωματικό πιπέρι, απόσταγμα αμυγδάλου, άνηθος, βασιλικός, φύλλα δάφνης, μαύρο πιπέρι, αγριοκύμινο, κάρδαμο, χαμομήλι, κανέλα, γαρύφαλλο, κολίανδρος, καρύδα, τυρί cottage, κύμινο, μάραθος, σκόρδο, αγγουράκι τουρσί, τζίντζερ, μουστάρδα, μοσχοκάρυδο, κρεμμύδι, ρίγανη oregano, μαϊντανός, δυόσμος, παπαρουνόσπορος, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, δυόσμος, σπιρουλίνα, εστραγκόν, θυμάρι, πίκλες, σόγια sauce, βανίλια. Γαλακτοκομικά: Βούτυρο ζωικό, αγελαδινό γάλα και τυρί, κατσικίσιο γάλα και τυρί, γιαούρτι. Όλα με μέτρο.

PITTA – Πύρινος τύπος Ο τύπος Πίττα συνδέεται με το στοιχείο της φωτιάς και το μεταβολισμό. Ο τύπος της φωτιάς είναι ο τύπος της τάξης. Όταν ασχολείστε με κάτι είναι της λεπτομέρειας και της συστηματοποίησης. Πρόκειται για ανθρώπους θαρραλέους, τολμηρούς, ζεστούς, περιπετειώδεις αλλά και ολιγαρκείς. Σας ενοχλεί η αταξία τα θέλετε όλα στη θέση τους. Συγκεντρώνεστε εύκολα και είστε οξυδερκείς. Η ενέργεια σας είναι σε κανονικά επίπεδα και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεκουράζεστε για να την αναπληρώνετε. Δεν ανέχεστε τη ζέστη και ιδρώνετε υπερβολικά.

Όταν χάνεται η ισορροπία, γίνεστε απαιτητικοί, τελειομανείς, βγάζετε εξανθήματα, είστε ανυπόμονοι.Το αλκοόλ και το κάπνισμα σας βλάπτουν αρκετά, βγαζοντάς σας συχνά εκτός ισορροπίας. Έχετε δυνατό πεπτικό σύστημα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται να το κουράζετε με βαριά φαγητά ή αλκοόλ. Καλό είναι να αποφεύγετε να πίνετε νερό με το φαγητό καθώς δυσκολεύετε την πέψη σας. Σαλάτες ή παγωτό ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία σας. Μειώστε το κόκκινο κρέας, το τυρί και οπωσδήποτε το αλάτι. Αντικαταστείστε το ξύδι με το λεμόνι. Σας αποδιοργανώνουν η χρονική πίεση, οι προθεσμίες, η ζήλεια, η έκθεση στον ήλιο, η παράλειψη γευμάτων, η υπερβολική σωματική δραστηριότητα και τα καυτερά ή ξινά φαγητά. Η διατροφή για τον Τύπο Pitta Φρούτα: Μήλα, αβοκάντο, μούρα, χουρμάδες, σύκα, σταφύλια, μάνγκο, πεπόνι, αχλάδι, ανανάς. Συνιστώνται τα γλυκά φρούτα και όχι τα ξινά. Λαχανικά: Αγκινάρες, σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι, αγγούρι, σέλινο, πράσινα φασόλια, σαλάτες, μανιτάρια, μαϊντανός, μπιζέλια, πατάτες, κολοκυθάκια. Τα γλυκά και πικρά Κρέας: Άσπρο κρέας κοτόπουλου και γαλοπούλας, ψάρια του γλυκού νερού, γαρίδες (όχι υπερβολικές ποσότητες) είναι ισορροπητικά. Αντίθετη δράση έχουν: το μοσχαρίσιο κρέας, η πάπια, το χοιρινό κρέας, το κρέας του ελαφιού και τα θαλασσινά. Βότανα: Μπαχαρικά και Καρυκεύματα Σιρόπι από σφεντάμι, συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων, σιρόπι από κριθάρι, σιρόπι από μαύρο ρύζι και άλλες γλυκαντικές ύλες εκτός από το μέλι και τη μελάσα. Καρύδα, κολίανδρος, κύμινο, μάραθος, αγγουράκι τουρσί, μέντα, φλούδες πορτοκαλιού, δυόσμος, σαφράν, μέντα, βλαστοί, είναι ισορροπητικά. Αντίθετη δράση έχουν: πιπεριές chili, σκόρδο, τζίντζερ, μουστάρδα, λεμόνι, μαγιονέζα, κρεμμύδια, πίκλες, αλάτι, σουσάμι, sauce σόγιας. Γαλακτοκομικά: Βούτυρο (ανάλατο), τυρί cottage, μετρίως μαλακά τυριά, γάλα αγελαδινό και κατσικίσιο είναι ισορροπητικά. Αντίθετη δράση έχουν: βούτυρο με αλάτι, σκληρά τυριά, τυρί.

KAPHA – Υδάτινος τύπος Το κύριο χαρακτηριστικό της Υδάτινης Ιδιοσυγκρασίας – Kapha, είναι η νωχελικότητα και η βραδύτητα. Ο τύπος Κάφα συνδέεται με την ύλη, τη γη και τα οστά. Είστε άνθρωποι συμπονετικοί, ήρεμοι, συναισθηματικοί, με καλή μνήμη και εξαιρετική αντοχή στις ασθένειες. Έχετε τάση για πάχος και δύσκολα χάνετε βάρος. Στον συναισθηματικό τομέα είστε οι ήρεμοι χαρακτήρες που είναι σταθεροί και δεν θέλουν να αλλάζουν τις συνήθειες τους. Δεν είστε θεωρητικοί ούτε ιδιαίτερα οργανωτικοί. Έχετε υπομονή και δεν εκνευρίζεστε εύκολα. Έχετε μεγάλα αποθέματα ενέργειας και δύσκολα χάνετε την καλή σας διάθεση. Μιλάτε αργά, τρώτε αργά και χωνεύετε αργά. Όταν χάνεται η ισορροπία χάνετε κάθε ενδιαφέρον, αποσύρεστε, καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες φαγητού, η πέψη γίνεται αργή και παίρνετε βάρος. Σας αποδιοργανώνουν η έλειψη άσκησης, η νωχελικότητα, η υπερβολική ξεκούραση, τα λιπαρά, ξινά και αλμυρά φαγητά καθώς και ο υγρός καιρός. Επιλέξτε σαλάτες, φρούτα και ελαφρύ δείπνο. Αποφύγετε τα τηγανητά, τα βαριά και τα πολύ λαδερά φαγητά. Πείτε ναι στα καυτερά φαγητά και όχι σε παγωτά ή γάλα. Προτιμήστε ζεστά από κρύα γεύματα γενικότερα. Χρειάζεστε πολύ άσκηση ωστε να ενεργοποιηθείτε σωματικά και πνευματικά. Συνήθως χρειάζεστε κάποιον που θα σας δώσει το κίνητρο. Ξέρετε να είστε σταθεροί και να δείχνετε στους άλλους την καλή πλευρά της ζωής. Διατροφή για τον Τύπο Kapha Φρούτα: Μήλα, ροδάκινα, μούρα, κεράσια, αποξηραμένα σύκα, μάνγκο, ροδάκινα, αχλάδια, ρόδι, δαμάσκηνα, σταφίδες είναι ισορροπητικά. Τα γλυκά φρούτα όπως οι μπανάνες και τα ξινά όπως τα λεμόνια, τα πορτοκάλια και τα grapefruit έχουν αρνητική επίδραση. Λαχανικά: Σπαράγγια, παντζάρια, πράσινα μέρη των τεύτλων, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελών, λάχανο, καρότα, κουνουπίδι, σέλινο, μελιτζάνες, σκόρδο, πράσινα φασόλια, σαλάτες, πράσο, μαρούλι, μανιτάρια, μπάμιες, κρεμμύδια, μαϊντανός, πιπέρι, πατάτες, σπανάκι, βλαστοί, γογγύλια, νεροκάρδαμο. Τα ωμά, καυτερά και πικρά λαχανικά είναι ισορροπητικά. Αντίθετη δράση έχουν τα γλυκά και χυμώδη λαχανικά. Κρέας: Σκούρο κρέας κοτόπουλου και γαλοπούλας και αυγά είναι ισορροπητικά. Μοσχάρι, πάπια, ψάρια του γλυκού νερού, αρνί, χοιρινό, θαλασσινά, γαρίδες και ελάφι έχουν αντίθετη δράση. Βότανα: Μπαχαρικά και Καρυκεύματα Αρωματικό πιπέρι, άνηθος, βασιλικός, μαύρο πιπέρι, αγριοκύμινο, κάρδαμο, κανέλα, γαρίφαλο, κολίανδρος, κύμινο, άνηθος, σκόρδο, τζίντζερ, μέντα, σπόροι μουστάρδας, μοσχοκάρυδο, κρεμμύδι, ρίγανη, πάπρικα, μαϊντανός, δυόσμος, παπαρουνόσπορος, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, μέντα, εστραγκόν, θυμάρι, είναι ισορροπητικά. Γαλακτοκομικά: Αγγουράκι τουρσί, κατσικίσιο γάλα και αραιωμένο γιαούρτι είναι ισορροπητικά. Βούτυρο, τυρί, ζωικό βούτυρο, αγελαδινό γάλα, παγωτό και γιαούρτι έχουν αντίθετη δράση. Ο καθένας από εμάς φέρει μέσα του το δικό του “εσωτερικό φαρμακείο”, το οποίο και μπορεί να επιστρατεύσει και έτσι να ξεπεράσει κάθε ασθένεια. Με τη γνώση του τύπου του, ο καθένας μπορεί να αναγνωρίσει τα πρώτα σημάδια ανισορροπίας και να επαναφέρει την υγεία του με απλές μεθόδους.